Yapay Zekâ Rüzgârı Sönüyor mu? Şirketlerde Kullanım Oranı Düşüşte

2022’nin sonundan itibaren teknoloji dünyasının en popüler konusu tartışmasız yapay zekâ oldu. Büyük vaatler, devasa yatırımlar, peş peşe piyasaya sürülen modeller… Adeta bir “rüzgâr” estirildi. Ancak ABD’den gelen son veriler bu rüzgârın hızını kaybetmeye başladığını gösteriyor.

ABD Nüfus Bürosu’nun 1,2 milyon şirketi kapsayan anketine göre, 250’den fazla çalışanı olan büyük şirketlerde yapay zekâ kullanım oranı haziranda %13,5 iken ağustos sonunda %12’ye geriledi. Üstelik bu düşüş sadece büyük şirketlerle sınırlı değil; orta ölçekli işletmelerde de benzer bir tablo var. İlginç olan, yalnızca 4’ten az çalışanı olan küçük işletmelerin AI kullanımında artış göstermesi.

Tahminler Tutmuyor

Oysa manzara farklı olabilirdi. Örneğin Anthropic CEO’su Dario Amodei, yalnızca 6 ay önce “kodların %90’ı yapay zekâ tarafından yazılacak” demişti. Bugün ise araştırmalar tam tersini söylüyor: Yapay zekâ destekli kodlama, yazılımcıları hızlandırmak yerine kimi zaman yavaşlatıyor. Çünkü denetim, hata ayıklama ve güvenlik kontrolleri ciddi vakit alıyor.

Hatta son raporlar, yapay zekânın yazdığı kodların insan eliyle yazılanlara göre 10 kat daha fazla güvenlik açığı barındırdığını ortaya koyuyor. Bununla birlikte yakın dönemde yapay zekâlı bir kod asistanının kritik bir veritabanını silmesi de hâlâ hafızalarda.

Yatırımlar ve Gerçekler Arasında Uçurum

Teknoloji devleri, yapay zekâ uğruna veri merkezlerine milyarlarca dolar yatırıyor. Sadece amortisman maliyetlerini karşılamak için önümüzdeki on yılda 40 milyar dolar ek gelir elde etmeleri gerekiyor. Ancak şu an yapay zekâdan elde edilen toplam yıllık gelir 15–20 milyar dolar civarında. Ortada tutmayan bir matematik var.

Üstelik ABD’de yapay zekâ kullanan şirketlerin %95’i bu teknolojiden hâlâ yeni bir gelir elde edemediklerini bildiriyor. Bu durum, “AI ekonomiyi dönüştürecek” söyleminin ne kadar kırılgan olduğunu gözler önüne seriyor.

Balon Patlıyor mu?

Teknoloji blogları ve iş dünyası yayınlarında giderek daha fazla dile getirilen benzetme, 1980’lerdeki “uzman sistemler” hikâyesi. O dönemde de yüksek beklentiler, büyük yatırımlar ve sonunda gelen hayal kırıklığı vardı. Bugün “yapay zekâ balonu” tartışması benzer bir yola işaret ediyor olabilir.

Stanford ve Harvard araştırmalarına göre yapay zekâ, bazı sektörlerde verimliliği artırmak yerine genç çalışanların işlerinde %13’e varan düşüşlere yol açtı. Yani şirketler kâr marjlarını büyütmek yerine işgücünü azaltıyor; ama gerçek anlamda tasarruf sağlayamıyor.

Önümüzdeki Dönem

Elbette iki-üç aylık veriyle kesin hükümler vermek zor. Ancak tablo şunu gösteriyor: Yapay zekâyı iş süreçlerine entegre etmek, tahmin edilenden çok daha zor ve pahalı. Büyük dil modelleri kullanım kılavuzuyla gelmiyor; her şirketin kendi süreçlerine uyarlaması gerekiyor. Başaranlar var ama çoğu firma zorlanıyor.

Belki de bu, yapay zekâ için kötü değil, aksine sağlıklı bir döneme geçişin işareti. Daha temkinli, daha sürdürülebilir bir büyüme… Ama kısa vadede yatırımcılar, girişimciler ve teknoloji devleri için soğuk bir duş niteliğinde.